Propolis en zijn genezende kracht
Propolis heeft zijn gunstige werking al in de oudheid bewezen. De bijen produceren deze harsachtige substantie uit de beschermlaag van knoppen van bomen en planten. Slechts een klein aantal bijen per volk haalt de propolis en het is zwaar werk dat alleen bij voldoende hoge temperatuur gedaan kan worden. De bijen gebruiken propolis om ongewenste openingen, kieren en spleten van hun korven of kasten te dichten. Propolis heeft een belangrijkte functie: ziektekiemen buiten de bijennest te houden zoals bacteriën, virussen en schimmels. Indringers in het nest die te groot zijn om te verwijderen, zoals een muis op zoek naar honing, worden door de bijen net als een farao met propolis ingebalsemd zodat hij ‘gemummificeerd’ geen bron van infectie zal vormen.
Samenstelling van propolis
Propolis is een kleverig, geelbruin of roodbruin, harsachtig materiaal en heeft een aangename, karakteristieke geur. Wanneer je die geur eenmaal kent, kun je deze in april, als de knoppen van de bomen op springen staan, in het bos ruiken. De samenstelling van propolis verschilt van streek tot streek, maar ook volgens de seizoenen en is afhankelijk van de soort planten. In Europa is propolis meestal rood tot roodbruin van kleur en komt o.a. van populieren en berken, maar in Zuid Amerika bestaan wel drie verschillende types: rood, bruin en groen. Vooral de Braziliaanse groene propolis is wereldberoemd en komt uit een gebied waar de struik: alecrim de campo groeit.
![](http://www.herbron.nl/wp-content/uploads/2020/04/3.png")
productie groene propolis
De Propolis-ingrediënten worden door de bijen gemengd met was en stuifmeel. Daardoor kan de samenstelling van ruwe propolis in de kast flink variëren naar gelang er meer of minder was in zit. Zuivere (Europeesche) propolis die aan de achterpootjes van de bijen wordt binnengebracht ziet eruit als helderrode druppels.
Propolis is een bijzonder mengsel van honderden natuurlijke stoffen, die door de gespecialiseerde bijen specifiek gezocht worden. Vaak gaat het om stoffen die vanuit onderzoek bij planten en bomen al langer bekend waren, maar de samenstelling is zo complex dat we die ideale mix niet in een laboratorium kunnen namaken. Daarvoor zijn bijen nodig. Door de ruwe propolis met alcohol te mengen, kunnen de geneeskrachtige stoffen worden opgelost (= balsem). De onoplosbare delen van bijenwas en stuifmeelkorrels blijven op de bodem liggen.
Propolis lost niet op in water, maar eenmaal opgelost in alcohol tot een tinctuur kan het wel met water verdund worden.
In propolis-balsem (ook wel propolis-extract of propolis-tinctuur genoemd) bevinden zich de volgende bestanddelen:
– etherische oliën
– flavonoïden
– fenolzuren
– lipoïden
– eiwitten
– suikers
– vitaminen
– mineralen.
Propolis wordt sinds de oudheid gebruikt voor een veelheid aan klachten en wereldwijd is veel medisch onderzoek gedaan aan de mechanismen die tot de heilzame resultaten leiden. Hieronder een willekeurige greep uit de reeks van eigenschappen die aan propolis worden toegeschreven en toepassingen:
– Werkt antibacterieel en antiviraal
– Remt de groei van schimmels
– Stimuleert het afweersysteem tegen infecties
– Versterkt de werking van antibiotica
– Versterkt de werking van vitamine C, werkt antioxidant
– Versterkt de werking van allerlei reguliere medicijnen
– Remt ontstekingsreacties op huid, in mond en keelholte
– Wordt gebruikt bij allerlei ontstekingen van de luchtwegen, keelpijn
– Propolis zou het risico op cataract verminderen en wordt gebruikt door zangers of sprekers met pijnlijke stembanden.
– Ondersteunt de mondhygiëne
– Werkt anti-reumatisch
– Remt slagaderverkalking en trombose
– Stimuleert bloeddoorstroming, werkt licht bloedverdunnend
– Heeft een krampstillend werking op de darmspieren
– Stimuleert de galafvloed
– Werkt tegen pijn en jeuk
– Herstelt vitaliteit bij algehele malaise, en
– Wordt gebruikt ter bevordering van het herstel na chemotherapie
– Wordt ingezet bij maagzweer
– Wondbehandeling
Complementaire zorg
Propolis is in combinatie met honing zeer geschikt voor het behandelen van brandwonden en hardnekkige open wonden en wordt met goede resultaten toegepast in de complementaire zorg. Het is als voedingssuplement vrij verkrijgbaar, maar het is verstandig om er met mate gebruik van te maken wegens de krachtige werkzame stoffen. In zalf of crème zijn de optimale concentraties maximaal 5% op basis van zuivere propolis. Meer is niet beter, vanaf 1% is de werking al goed.
In ons lichaam heerst een waterig systeem, en propolis lost niet op in water. Daarom is de dosering van droge propolis in de vorm van tabletten of capsules doorgaans veel hoger dan de dosering van propolis opgelost in alcohol. De indrukwekkende resultaten die in medische onderzoeken zijn beschreven, zijn allemaal behaald met propolis opgelost in tinctuur. Vergis u dus niet als u van tabletten of capsules met een inhoud van 250 mg zuivere propolis, op een propolisproduct in alcohol-oplossing overstapt: de dosering is dan veel lager en een klein aantal tinctuurdruppels is voldoende voor hetzelfde effect.
Tot slot is het belangrijk om te vermelden dat een klein deel van de mensen allergisch is voor propolis, en men kan bij veelvuldig contact met propolis (zoals imkers dat hebben) in de loop der jaren ook een allergie ontwikkelen die er eerst niet was. En er bestaat ook een mogelijkheid dat men wel een allergie bij huidcontact heeft, maar er geen probleem ervaren wordt bij inwendig gebruik. Kortom een zeer waardevol product om behoedzaam mee om te gaan. Apitherpeuten kunnen u altijd adviseren als u twijfelt aan een dosering.
Meedoen aan het onderzoek
De corona crisis heeft meer mensen in contact gebracht met het gebruik van propolis. Daarom is het van belang om onderzoek te doen naar de effecten van propolis op griep-achtige verschijnselen. Iedereen die mee wil doen aan dit onderzoek, kan het vragenformulier downloaden, invullen en opsturen naar propolisonderzoek@gmail.com
Ik verheug mij in de ondersteuning van chemicus en propolisonderzoeker drs Annette van der Knaap en als vraagbaak dokter W. Braam met zijn rijke ervaring in de toepassing van propolis. Meer informatie over propolisonderzoek vindt u op de website van de NBV: www.bijenhouders.nl/propolishoning/verkooppunten
bronnen:
Klik hier om de vragenlijst over het propolisonderzoek te downloaden.